11 عصاره گیاهی عالی برای درمان اضطراب - وبلاگ تمبوک

به گزارش وبلاگ تمبوک، عصاره های گیاهی مواد معطری هستند که با استفاده از روش تقطیر از گیاهان استخراج می شوند. برای تهیه این عصاره ها از قسمت های مختلف گیاهان مانند برگ ها، گل ها و ریشه ها استفاده می گردد.

در فراوری بسیاری از محصولات، از عصاره های گیاهی به اسم رایحه طبیعی استفاده می شود. اما این عصاره ها کاربردهای درمانی و بهداشتی هم دارند. اسم رایحه درمانی مربوط به مواردی است که از این عصاره ها برای ارتقای سلامت جسمی و روانی یا یاری به درمان بیماری ها استفاده می شود. کاهش استرس و اضطراب، یاری به هضم غذا و التیام دردها از کاربردهای رایحه درمانی هستند. البته به علت اینکه پژوهش های کمی با موضوع رایحه درمانی اجرا شده است، شواهد علمی کافی برای اثبات همه کاربردهای رایحه درمانی وجود ندارد اما پژوهش ها برای دست یابی به اطلاعات بیشتر در این زمینه همچنان ادامه دارند.

در این مقاله می خواهیم تأثیر بعضی از عصاره های گیاهی روی کاهش علائم اضطراب را آنالیز کنیم. در ادامه، علاوه بر معرفی و بیان فواید هر یک از این عصاره ها، شما را با روش صحیح استفاده از آن ها آشنا خواهیم کرد.

چگونگی استفاده از عصاره های گیاهی

یک نظریه درباره چگونگی اثربخشی رایحه درمانی این است که عصاره های گیاهی گیرنده های بویایی موجود در بینی را تحریک می نمایند و از این طریق پیغام های مرتبط را به دستگاه عصبی انتقال می دهند. نظریه دیگر این است که عصاره های گیاهی روی ترکیبات شیمیایی و فراوری انرژی در بدن تأثیر می گذارند. اگر چه این تأثیر قابل اندازه گیری نیست اما به شکلی دقیق باعث ایجاد تغییر می شود و به همین علت است که رایحه درمانی به اسم یک روش طبیعی برای درمان اضطراب و استرس، در بیشتر موارد مؤثر بوده است.

در رایحه درمانی معمولا از عصاره های گیاهی به شکل داروهای موضعی یا استنشاقی استفاده می شود. بر خلاف بسیاری از توصیه های غیر علمی در فضای مجازی مبنی بر استفاده خوراکی از عصاره های گیاهی، نباید این عصاره ها به شکل خوراکی مصرف شوند. هنوز پژوهش ها این مطلب را ثابت ننموده اند که خوردن عصاره های گیاهی بی خطر است. بعلاوه خوردن بعضی از این عصاره ها عوارضی در پی دارد که مسمومیت یکی از آن ها است.

البته هنگام خرید رعایت این نکته هم اهمیت دارد که از منبع مطمئنی این عصاره ها را بخرید. بعضی از عصاره های گیاهی کیفیت مطلوبی ندارند و حاوی رایحه مصنوعی هستند.

برترین عصاره های گیاهی برای درمان اضطراب

1. سنبل الطیب

سنبل الطیب یکی از گیاهان دارویی است که سابقه استفاده از آن به دوران باستان برمی شود. عصاره سنبل الطیب از ریشه این گیاه تهیه می شود و رایحه تندی دارد که ممکن است برای بعضی از افراد خوشایند نباشد. این گیاه حاوی ترکیباتی است که به بهبود کیفیت خواب و آرامش اعصاب یاری می نمایند. سنبل الطیب آرام بخش است و به همین علت معمولا به اسم خواب آور استفاده می شود.

در سال 2020 تحقیقی با موضوع فواید سنبل الطیب انجام شد که در آن تأثیر این گیاه روی اختلالات مختلف به ویژه اختلالات خواب مورد آنالیز نهاده شد.

در این تحقیق معین شد که استفاده از سنبل الطیب به اسم درمانی برای اضطراب، نتایج مثبتی خواهد داشت.

روش مصرف: چند قطره از عصاره سنبل الطیب را درون دستگاه بخور بریزید. استنشاق سنبل الطیب ممکن است باعث خواب آلودگی شما بشود.

موارد مصرف: بهبود کیفیت خواب ـ کاهش اضطراب ـ برطرف سردرد و رعشه ـ تسکین تپش قلب

2. اسطوخودوس

اسطوخودوس یکی از عصاره های گیاهی رایج در رایحه درمانی است که رایحه دلنشینی دارد. عصاره اسطوخودوس اثر آرام بخشی دارد و می تواند علاوه بر کاهش اضطراب و استرس، مسائل خواب ناشی از این اختلالات را هم برطرف کند.

پژوهشی که در سال 2012 انجام شد تأثیر رایحه درمانی با استفاده از عصاره سنبل الطیب در درمان اضطراب را تأیید کرد. در این پژوهش معین شد که اسطوخودوس روی عملکرد سامانه لیمبیک تأثیر می گذارد. این سامانه قسمتی از مغز است که احساسات را کنترل می نماید.

در سال 2019 بیش از 70 پژوهش اجرا شده با موضوع اسطوخودوس و درمان اضطراب ارزیابی شدند. در این آنالیز معین شد که استنشاق اسطوخودوس می تواند اندازه اضطراب را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. بعلاوه در این آنالیز، اثربخشی ماساژ با عصاره اسطوخودوس در کاهش اضطراب هم تأیید شد.

روش مصرف: چند قطره عصاره اسطوخودوس را با یک قاشق چایخوری از روغن های گیاهی مانند روغن بادام یا جوجوبا یا اندازهی ژل حمام مخلوط کنید. قبل از رفتن به حمام، ترکیب آماده شده را درون آب گرم وان بریزید و از یک حمام آرامش بخش با اسطوخودوس لذت ببرید.

موارد مصرف: کاهش اضطراب، مراقبت از پوست های آسیب دیده، کاهش دردهای عضلانی و سردرد

3. یاس (یاسمن)

از عصاره این گل خوش بو در فراوری عطرها و لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. بعلاوه در فراوری انواع مختلف چای با عطر یاس هم کاربرد دارد.

بر اساس مطالعه ای که در سال 2013 انجام شد، استنشاق عصاره یاس می تواند به بهبود روحیه یاری کند. بر خلاف بعضی دیگر از عصاره های گیاهی که در درمان اضطراب استفاده می شوند و خواب آلودگی از عوارض آن ها است، عصاره یاس بدون ایجاد خواب آلودگی باعث آرامش دستگاه عصبی می شود. به عبارت دقیق تر، عصاره یاس می تواند در بعضی از افراد مانند محرک ها عمل کند.

در سال 2017 تأثیر عصاره یاس روی موش ها مورد آنالیز نهاده شد. این مطالعه تأیید کرد که استفاده از عصاره یاس اندازه اضطراب را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد.

روش مصرف: می توانید عصاره یاس را مستقیما از داخل بطری استنشاق کنید یا چند قطره از آن را روی یک پارچه بریزید و از این طریق استنشاق کنید یا می توانید قبل از خواب، پارچه ای که عصاره یاس را روی آن ریخته اید درون بالش خودتان بگذارید.

بعلاوه می توانید با استفاده از دستگاه بخور، این رایحه آرامش بخش و نشاط آور را در فضای خانه پخش کنید.

موارد مصرف: بهبود روحیه، افزایش میل جنسی

4. بابونه

گیاه بابونه گل های سفیدی دارد که از گلبرگ های آن عصاره بابونه تهیه می شود. بابونه آرامش بخش است و رایحه مطبوعی دارد و همین دو ویژگی باعث معروفیت این گیاه شده است. در بسیاری از دمنوش های گیاهی از بابونه استفاده می شود. دمنوش های گیاهی که حاوی بابونه هستند می توانند به بهبود کیفیت خواب یاری نمایند.

پژوهش های زیادی درباره تأثیر عصاره بابونه در درمان اضطراب انجام نشده است. در سال 2017 افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر (GAD) که با مکمل های حاوی عصاره بابونه درمان می شدند مورد آنالیز نهاده شدند. این پژوهش نشان داد که مصرف مکمل های حاوی عصاره بابونه علائم GAD خفیف تا میانه را کاهش می دهد اما در مواردی که علائم تشدید می شوند مؤثر نیست.

روش مصرف: می توانید پوست خود را با عصاره رقیق شده بابونه ماساژ دهید یا اندازهی از آن را درون وان حمام بریزید. نباید فراموش کنید که عصاره بابونه اثربخشی فراوانی دارد و نباید در هر نوبت اندازه زیادی از آن را بهره ببرید.

موارد مصرف: یاری به درمان ناراحتی های گوارشی، التیام زخم ها، کاهش التهاب، تسکین درد

5. گل سرخ

عصاره گل سرخ از گلبرگ های گل رز تهیه می شود که رایحه ای دلپذیر و آرامش بخش دارد. در سال 2011 تأثیر ماساژ با ترکیبی از عصاره های گیاهی از جمله عصاره گل سرخ در کاهش درد و اضطراب ناشی از قاعدگی آنالیز شد. در این مطالعه معین شد که ماساژ شکم با ترکیبی از عصاره های گیاهی به کاهش درد و اضطراب یاری می نماید.

در سال 2014 تأثیر پاشویه کردن با عصاره گل سرخ در زنان باردار آنالیز شد. در این مطالعه معین شد زنانی که در پاشویه کردن از عصاره گل سرخ استفاده نموده بودند، نسبت به زنانی که فقط با آب گرم پاشویه نموده بودند اضطراب کمتری داشتند.

روش مصرف: ظرفی را با آب گرم پر کنید، اندازهی عصاره رقیق شده گل سرخ را درون آن بریزید و پاهای خودتان را درون ظرف نگه دارید. بعلاوه می توانید عصاره گل سرخ را به مرطوب نماینده های بدون بو یا شی باتر اضافه کنید و پوستتان را با این ترکیب ماساژ دهید.

موارد مصرف: بهبود روحیه، کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی به ویژه درد در ناحیه شکم و کمر، کاهش التهاب، یاری به التیام زخم ها، افزایش میل جنسی

6. کندر

برای تهیه عصاره کندر از صمغ نوعی درخت به نام Boswellia استفاده می شود. در سال 2019 تأثیر استفاده موضعی از عصاره کندر روی موش ها آنالیز شد. در این مطالعه معین شد استفاده موضعی از عصاره کندر می تواند به مقابله با اثرات استرس در موش ها یاری کند. پژوهشگرانی که این مطالعه را انجام دادند، استفاده از عصاره کندر برای کنترل استرس را مفید می دانند و آن را توصیه می نمایند.

درباره تأثیر عصاره کندر در درمان اضطراب پژوهش های کمی روی انسان ها اجرا شده است. بعضی از مطالعات اجرا شده نشان می دهند که رایحه درمانی با استفاده از عصاره کندر می تواند اضطراب زنان باردار را تا حد قابل توجهی کاهش دهد.

روش مصرف: می توانید دست ها یا پاهایتان را با عصاره رقیق شده کندر ماساژ دهید یا اندازهی از آن را درون دستگاه بخور بریزید.

موارد مصرف: کاهش التهاب مفاصل، کاهش علائم در بیماری های التهابی روده

7. مریم گلی

شاید با تماشا تصاویر مریم گلی به این فکر کنید که برای تهیه عصاره این گیاه از گل های بنفش آن استفاده می شود اما باید بدانید که عصاره مریم گلی از برگ های این گیاه تهیه می شود. پژوهشی در سال 2015 نشان داد که عصاره مریم گلی می تواند به کاهش تنش ها و تنظیم ترشح کورتیزول در زنان یاری کند. کورتیزول به اسم هورمون استرس شناخته می شود. ترشح بیش از اندازه این هورمون در بدن، خطر ابتلا به اضطراب و افسردگی را افزایش می دهد.

روش مصرف: وقتی احساس اضطراب می کنید، مریم گلی را مستقیما استنشاق کنید. بعلاوه می توانید پوست خود را با عصاره رقیق شده مریم گلی ماساژ دهید.

موارد مصرف: افزایش میل جنسی، درمان افسردگی، تسکین دردهای عضلانی، کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی

8. نعناع هندی (پچولی)

در طب آیورودا از نعناع هندی برای درمان بسیاری از بیماری ها مانند اضطراب و استرس استفاده می شود. عصاره نعناع هندی از برگ ها و ساقه این گیاه تهیه می شود. عصاره نعناع هندی به تنهایی قابل استفاده است اما معمولا با عصاره های گیاهی دیگر مانند عصاره اسطوخودوس ترکیب می شود. این عصاره آرامش بخش است و بسیاری از شواهد هم این اثربخشی را تأیید می نمایند.

در سال 2020 تأثیر استنشاق عصاره نعناع هندی روی تعدادی از پرستاران اورژانس ارزیابی شد. پرستارانی که عصاره نعناع هندی را استنشاق می کردند، استرس کمتری داشتند و احساس دلسوزی در آن ها بیشتر شده بود.

روش مصرف: برای کاهش اضطراب می توانید عصاره نعناع هندی را مستقیما استنشاق کنید یا رقیق شده آن را درون دستگاه بخور یا وان حمام بریزید.

موارد مصرف: یاری به درمان افسردگی، کاهش التهابات، تسکین درد، مراقبت از سلامت پوست

9. شمعدانی (ژرانیوم)

از عصاره ژرانیوم به اسم رایحه در فراوری انواع عطر و لوازم آرایشی و بهداشتی استفاده می شود. این عصاره آرامش بخش است و می تواند به کاهش اضطراب و استرس یاری کند.

در سال 2015 تأثیر استنشاق عصاره شمعدانی روی زنانی که اولین بارداری خود را تجربه می کردند آنالیز شد. در این مطالعه معین شد استنشاق عصاره شمعدانی اضطراب زنان در دوران بارداری را تا حد زیادی کاهش می دهد و باعث می شود فشار خون دیاستولیک هم به اندازه قابل توجهی کاهش پیدا کند.

در سال 2017 افرادی که به علت حمله قلبی بستری شده بودند مورد مطالعه نهاده شدند. در این مطالعه تأثیر روغن شمعدانی بر اضطراب این افراد آنالیز شد. گروهی که عصاره شمعدانی را استنشاق نموده بودند نسبت به گروهی که یک دارونما را استنشاق نموده بودند اضطراب بسیار کمتری داشتند.

روش مصرف: چند قطره از عصاره شمعدانی را روی اندازهی پنبه بریزید و برای چند بار پنبه را نزدیک بینی خود حرکت دهید.

موارد مصرف: مراقبت از پوست های آسیب دیده با مصرف موضعی، تسکین دردهای عصبی، کاهش عوارض دیابت

10. مرزنجوش

گیاه مرزنجوش بومی منطقه ها مدیترانه ای است اما امروزه در بسیاری از منطقه ها دیگر هم پرورش داده می شود. عصاره مرزنجوش از گل های این گیاه تهیه می شود. در طب سنتی، مرزنجوش برای ایجاد آرامش در افراد عصبی مفید است اما درباره اثربخشی این گیاه در درمان اضطراب شواهد علمی زیادی در دسترس نیست.

یکی از علامت های رایج در اضطراب، سردرد است. از عصاره مرزنجوش برای تسکین این نوع سردرد هم استفاده می شود. با اینکه شواهد علمی کافی برای تأیید تأثیرات مرزنجوش وجود ندارد اما در میان کارشناسان رایحه درمانی عصاره مرزنجوش صندلی ویژه ای در درمان ها دارد.

روش مصرف: عصاره مرزنجوش را با استفاده از یک روغن گیاهی دیگر رقیق کنید و به گیجگاه خودتان بمالید. البته مراقب باشید که عصاره داخل چشمتان نرود. بعلاوه می توانید عصاره رقیق شده مرزنجوش را به مچ دست هم بمالید یا اندازهی از آن را درون دستگاه بخور بریزید.

موارد مصرف: تسکین دردهای مزمن، یاری به درمان ناراحتی های گوارشی، کاهش علائم آسم

11. رازیانه

رازیانه یک گیاه دارویی شناخته شده است که به اسم ادویه هم مصرف می شود. برای تهیه عصاره رازیانه از دانه های این گیاه استفاده می شود. رازیانه آرامش بخش است و به کاهش استرس و عصبانیت یاری می نماید. در سال 2014 پژوهشی روی موش ها انجام شد که در آن پژوهشگران از عصاره خوراکی رازیانه استفاده کردند. این عصاره در قالب دوزهای مختلف به موش ها داده شد. در پایان معین شد که مصرف بعضی از این دوزها باعث می شود موش ها رفتار اضطرابی کمتری از خودشان نشان دهند.

مطالعه ای در سال 2017 نشان داد مکمل های حاوی عصاره رازیانه می توانند به کاهش علائم یائسگی مانند اضطراب، افسردگی، اختلالات خواب و گرگرفتگی یاری نمایند. البته ثابت نشده است که استنشاق عصاره رازیانه هم این تأثیرات را دارد یا نه اما شاید ارزش امتحان کردن را داشته باشد.

روش مصرف: اندازهی از عصاره رقیق شده رازیانه را درون وان حمام بریزید. بعد از این حمام، فکر و بدن آرام تری خواهید داشت.

موارد مصرف: یاری به درمان مسائل گوارشی ناشی از اضطراب، به اسم داروی ادرارآور، تسکین سرفه، تنظیم قاعدگی

نکاتی درباره استفاده از عصاره های گیاهی

عصاره های گیاهی برای استفاده موضعی باید با روغن های گیاهی رقیق شوند. این کار باعث پیشگیری از ایجاد التهابات پوستی می شود. روغن های بادام، نارگیل و جوجوبا رایج ترین روغن های گیاهی رقیق نماینده هستند. غلظت عصاره ها برای استفاده بچه ها و بزرگسالان فرق دارد.

برای استفاده بزرگسالان: هر 15 قطره از عصاره های گیاهی باید با 30 گرم از روغن های رقیق نماینده ترکیب شود.

برای استفاده بچه ها: باید ترکیب بسیار رقیق تری تهیه شود. هر 3 تا 6 قطره از عصاره های گیاهی باید با 30 گرم از روغن های رقیق نماینده ترکیب شود. به علاوه اینکه باید برای بچه ها با تجویز پزشک از عصاره های گیاهی استفاده شود.

در استفاده موضعی از عصاره های گیاهی، احتمال واکنش آلرژیک وجود دارد. به همین علت پیش از استفاده ی موضعی، انجام پچ تست (تست آلرژی پوستی) در ناحیه کوچکی از پوست اهمیت دارد. این تست را طبق مراحل زیر انجام دهید:

• چند قطره از عصاره رقیق شده را روی مچ دست یا آرنج خودتان بریزید.
• محل را با بانداژ بپوشانید.
• بعد از گذشت 24 ساعت محل را آنالیز کنید. مشاهده هر گونه تغییر رنگ یا ضایعه پوستی و احساس خارش نشانگر آن است که شما نباید از این عصاره بهره ببرید.

اگر عصاره های گیاهی را به صورت استنشاقی استفاده می کنید و آن ها را داخل دستگاه بخور می ریزید، مکانی که در آن قرار دارید باید تهویه مناسبی داشته باشد. این شرایط می تواند به پیشگیری از عوارض جانبی مانند تحریک تنفسی یا سردرد یاری کند.

استفاده از عصاره های گیاهی برای همه افراد بی خطر نیست. زنان در دوران بارداری یا شیردهی و افرادی که بیماری های زمینه ای دارند، باید برای استفاده از هر گونه عصاره گیاهی با پزشک مشورت نمایند.

نکته پایانی

اگرچه پژوهش ها تأثیر رایحه درمانی در کاهش اضطراب را تأیید می نمایند اما این روش نباید جایگزین مراجعه به پزشکان متخصص شود.

اگر یک روز کاری پرتنش داشته اید یا یک قرار دیدار مهم در پیش دارید و مضطرب هستید، رایحه درمانی می تواند به شما یاری کند. اما اختلال اضطراب انواع مختلف و سطوح متفاوتی دارد که بعضی از آن ها می توانند روی فعالیت های روزمره فرد مبتلا هم تأثیر منفی بگذارند. اگر با چنین اضطرابی روبرو هستید، باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا روش درمانی متناسب با شرایط شما را تشخیص دهد. در این شرایط به چیزهایی بیشتر از چند عصاره گیاهی احتیاج دارید.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ تمبوک مگ را بخوانید.

منبع: Healthline